در این نوشتار به برسی تفاوت بین جنس (sex) و جنسیت (Gender) می‌پردازیم.

ميان اين دو واژه در ترمينولوژي مطالعات جنسي تفاوت بنياديني وجود دارد. در حالي كه جنسيت(Gender) يك برساختهِ فرهنگي است، جنس(sex) بيشتر به بازنمودهاي جنسي و بيولوژيكي اندامها اشاره مي كند.

  • 1. جنس زیستی (Biological Sex):

شامل عضوهای تناسلی خارجی و سیستم تولید مثل داخلی، کروموزم‌ها، سطح هورمون‌ها و خصوصیات جنسی ثانویه مانند اندازه‌ی سینه‌ها، موی بدن و صورت و توزیع چربی است. این نوع خصوصیات عینی هستند یعنی قابل مشاهده و اندازه‌گیری می‌باشند.
طبقه‌بندی فوق در واقع یک طیف پیوسته است و به دو دسته‌ی مشخص و معین مذکر و مونث تفکیک نمی‌شود. بیشتر آدم‌ها در نزدیکی دو انتهای این طیف قرار دارند (تقریبا مذکر یا تقریبا مونث هستند). در فواصل نزدیک‌تر به وسط افراد میان‌جنسی یا دوجنسی (intersex) قرار دارند که ترکیبی از خصوصیات دوجنس را دارا هستند. این خصوصیات می‌توانند به شیوه‌های گوناگون بروز کنند مثل دارا بودن دستگاه تناسلی زنانه و کروموزم مذکر XY.

  • 2. هویت جنسیتی (Gender Identity):

هویت جنسیتی نوع نگاهی است که افراد نسبت به جنس خود (زن، مرد) دارند. هویت جنسیتی یک مفهوم روان‌شناسیک و در نتیجه معیاری ذهنی است، بنابراین برخلاف جنس زیستی (biological sex) قابل اندازه‌گیری یا مشاهده نیست (دست کم با فن‌آوری‌های امروزی) و تنها راه آگاهی از آن گفته‌های خود افراد است.
هویت جنسیتی هم یک طیف پیوسته است و فضای میانی را افراد دوجنسیتی (bigender) یا غیره پر می‌‌کنند. برای توصیف همه‌ی حالت‌هایی که در این میان می‌تواند رخ دهد به اندازه‌ی کافی واژه در زبان‌ها ساخته نشده است چرا که بنا به عادت‌های فرهنگی، جامعه از هر یک از افراد انتظار دارد که خودش را در یکی از دو قطب این محور (مرد، زن) جای دهد.

+ این نقش‌های جنسی در چه مواردی ایجاد مشکل می‌کنند؟
زمانی که شکل فرد با برداشت او از جنس خودش تفاوت داشته باشد این نقش‌ها به مانعی در راه پذیرش او در جامعه بعنوان جنس مورد نظرش تبدیل می‌شوند. اینجاست که بحث هویت جنسیتی به میان می‌آید.

منابع :

1-کتاب Gender Trouble از Judith Butler

2-euronews.com